Tirmit mantarı

Tirmit Mantarı

Tirmit Mantarı,Lactarius volemus
Şapka
5-15 cm kadar büyüklükte, kuru ve et gibidir, hiçbir zaman yapışkan olmaz. Gençken yarım küre şeklinde tümsek olup olgunlaşınca ise açılır ve derin olmayan huni şekline dönüşür, üst tarafı düzensiz, dalgalı gibi bir hal alır. Kenarı başlangıçta içeri kıvrıktır, daha sonra düzensiz olarak dalgalı olur. Gençken sarımtırak kahverengi olgunlaşınca kırmızımsı kahverengi olan mantarın iki formu vardır: Kırmızı kahverengi tipi iğne yapraklı ağaç ve kayın ormanlarında yosunlar arasında gelişir, ateş sarısı tipi yalnızca kayın ve meşe ormanlarında bulunur.

Lameller
Gençken sarımsı beyaz turuncu, olgunlaşınca sarı açık kahverengidir, dokunulduğunda kahverengi olur. Bol miktarda beyaz sıvıya sahiptir. Oldukça sık olup sap üzerinde az olarak aşağı devam eder.

Sap
12 cm kadar uzunlukta ve oldukça kalın, sağlamdır. Mum gibi bir örtüsü vardır. Şapka ile aynı renkte veya birazcık daha açık, şapka tarafındaki birkaç santimetrelik kısımda sarımsı, diğer kısımlarında kırmızımtırak kahverenktedir.

Etli Kısım
Gençken yumuşak, beyaz, olgunlukta sünger gibi, katı ve açık sarıdır, daha sonra yavaş yavaş kahverengi lekelilik kazanır.

Bunu da oku :  Puf mantarı

Spor İzi
Çok açık kırmızımtırak sarıdır.

Kokusu:
Salamura balık veya haşlanmış kabuklu deniz hayvanı kokusunu hatırlatır. Kolay tanınabilen bir mantardır. Bilhassa bol miktarda çıkarılan beyaz sıvısı ile iyi ayırt edilebilir, bu sıvı çok lezzetlidir, renk değiştirmez. Taze mantar kesildiği zaman bol miktarda beyaz sıvısı akar, halbuki kuru ve yaşlı numunelerde bu özellik yoktur, yani yaşlı mantar numuneleri beyaz sıvıdan yoksundur.

Tadı:
Badem gibi latif ve yumuşak tadı, balık gibi kokusu vardır. Zamanla ağızda burukluk bırakır.

Yetişme Yeri ve Zamanı
Temmuz ve Eylül arasında kayın ormanlarında, geniş yapraklı karışık ormanlarda ve nadiren iğne yapraklı çam ormanlarında yetişir. Sembiyoz yapıya sahip olduğu için ağaçlarla birlikte büyüyen tirmit mantarı küçük gruplar halinde bulunur.
Diğer mantar türlerinde oranla toprak üzerinde daha uzun süre yaşayabildikleri için sonbahar sonlarına kadar bulunabilirler. Hava sirkülasyonu olan fırınlarda kurutulan tirmit mantarı, haşlanarak buzdolabında bir yıl saklanabilir. Aynı zamanda turşusu da yapılarak kışın tüketilir.

Tüketim Önerileri
Salamura edilmiş balık gibi olan kokusu, mantar numuneleri öldükçe artar. Yenilebilen iyi bir mantardır, hatta çiğ olarak bile emniyetle yenebilir. Tuzlanıp baharatla muamele edildiği, sıcak yağda kızartıldığı zaman çok lezzetli olur. Kızartılırken lamelleri yukarı gelecek şekilde tavaya konulmalıdır. Çorbalar için de iyidir. Bununla beraber, tadı çok acı olan ve şapkasının ortasında konik bir çıkıntı bulunan Lactarius rufus ile karıştırılmamalıdır, bu mantar zehirli değildir fakat yenmesi lezzet bakımından tavsiye edilmez. Bir lezzet denemesi yapmak üzere latif olduğundan emin olmak için küçük bir parça çiğ olarak tadılabilir.

Mutfakta ise soğanla sotelenerek kavurma yapılır. Tirmit kavurmasının içine taze biber, domates ve tavuk gibi malzemeler de katılabilir. Fazla olgunlaşmış tirmit mantarlarının kavrulmadan önce haşlanarak acılığının alınması gerekir.

Bunu da oku :  Kanlıca mantarı

Farklı baharatlarla karıştırılıp tuzlandıktan sonra yağda kızartılarak da yenilebilir. Aynı zamanda çorba yapımında kullanılan tirmit mantarı haşlanarak turşu yapılır. Turşusu kurulan tirmit mantarları ise daha sonra kavurma yapılarak tüketilebilir.

Toplama ve temizleme:

Tirmit mantarlarının temizlenmesi oldukça kolaydır. Mantar gövdesi döndürerek koparıldıktan sonra sadece topraklı ayak ucunu kesip atmak yeterlidir. Şapkanın üzeri yapışkan olmadığından ayrıca temizlemeğe gerek olmaz. Sadece fırçalamak yeterlidir. Larvaların (kurtçuk) istilasına uğraması çok nadirdir. Meyvenin tüm bölümleri aynı lezzette olup yenilebilir.

Tirmit Mantarı Yetiştirilebilir mi?
Tirmit mantarı, bitkilerle sıkı bir yaşam döngüsü içerisinde olan bir mantar türüdür. Bu nedenle kapalı ortamlarda kültür mantarı olarak üretimi yapılamamaktadır. Bu da sevilen bu mantarın mevsiminde maddi değerinin artmasına neden olur.


Conoscere i Funghi – Lactarius volemus

Tirmit Mantarının Faydaları Nelerdir?
Yağ oranı oldukça düşük olan tirmit mantarı, çam mantarı ve cincile mantarı gibi, diyet yaparken zayıflamaya yardımcı olur. Protein açısından zengin olan tirmit mantarı, yağsız yapısı ile kolesterol hastaları tarafından et yerine tüketilebilir. Tirmit mantarının kalbi koruduğu ve damar tıkanıklığının önüne geçtiği düşünülmektedir.

Click to rate this post!
[Total: 2 Average: 5]
(Visited 92 times, 2 visits today)

Related posts

Leave a Comment