Mantar nasıl saklanır?

Mantar nasıl saklanır?

Mantar nasıl saklanır?
Mantarlar, yılın her döneminde doğada bulunmamaktadır. Hatta her tür mantar her yıl meyve de vermez. Bu durumda mantarın meyve verdiği dönemlerde ve/veya yıllarda topladığımız fazla mantarları saklamak, daha sonra mantar mevsimi olmayan dönemlerde veya mantar olmayan yıllarda tüketmek akıllıca bir davranış olur.

Besinlerin bozulmadan uzun süreli saklanabilmesi için onların mayalanmasını, çürümesini vb sağlayan bakterilerin mantarın bünyesinden ve/veya onun içinde bulunduğu ortamdan dışlanması gerektiğini biliyoruz. Yani besinlerin bünyesindeki bu işi yapan bakterileri öldürmek ve/veya mantarın bu tür bakterilerle temasını kesmek gerekecektir.

Bunun için mantarın bünyesindeki suyun alınması (kurutma), mantarı 100oC kaynatarak bakterileri öldürmek ve/veya bakteriler için steril bir ortamda saklamak (kaynatma + dondurma / konserve yapmak), tuz ile bakteriler için steril bir ortam oluşturmak, ya da turşu kurmak aşağı yukarı herkes tarafından bilinen ve uygulanabilecek olan uzun süreli saklama yöntemleridir.

Mantar saklama yöntemleri
? Derin dondurma
? Konserve yapma
? Tuza yatırma
? Kurutma
? Turşu kurma

Derin dondurma
Mantarları Pişirmeden Derin Dondurucuda Nasıl Saklarsınız?
Satın aldığınız mantarların taze olduğundan ve son kullanma tarihlerinin yakın olmadığından emin olmak ile muhafaza işlemine başlayabilirsiniz. Mantar yapısı gereği içinde oldukça su tutan bir besindir. Bu nedenle çiğ mantarları dondurucuya atmadan önce yıkamak iyi bir fikir olmayacaktır. Çünkü öncesinde su ile temas eden mantarlar dondurulma işleminin ardından çözüldüklerinde taze ve diri kalamayacaklardır. Dondurulmuş mantarlarınızın en az mevsimindeki kadar taze olmasını arzu ediyor iseniz mutlak surette mantarları kuru bir şekilde derin dondurucu içerisine yerleştirmeniz gerektiğini unutmamalısınız. Mantarları bütün olarak veya arzunuza göre dilimlenmiş bir şekilde buzdolabı poşetlerine doldurarak saklayabilirsiniz. Poşetleme yaparken her bir parçayı tek pişirimlik olacak şekilde belirleyerek işinizi daha da kolaylaştırabilirsiniz. Böylece bir seferde yalnızca tek tencerelik mantarı çözerek kalan mantarların ömrünü biraz daha uzatabilirsiniz. Bu şekilde dondurulan mantar çözüldüğünde taze ve diri kalacaktır. Bu hali ile her türlü yemeğe güzel bir görünüm ve tat katacaktır.

Mantarları Pişirdikten Sonra Derin Dondurucuda Nasıl Saklarsınız?
Mantarları pişirdikten sonra dondurmak tercihinde iseniz yapmanız gereken işlem oldukça kolaydır. Elbette pişirilen mantarların da taze olması önem taşımaktadır. Mantarları dilerseniz yıkayabilirsiniz. Bıçak yardımı ile parçalara ayırdığınız mantarları çok az yağ ile tavada hafifçe soteleyerek pişirebilirsiniz. Mantarlar suyunu bırakıp tekrar çektikten sonra ocağın altını kapatarak soğumaya bırakıp soğuduktan sonra poşetlere ya da kaplara koyarak derin dondurucu içine yerleştirebilirsiniz. Pişirilen mantarın derin dondurucuda saklanma süresi çiğ mantara kıyasla çok daha uzun olacaktır.

Çiğ Mantar Derin Dondurucuda Ne Kadar Süre İle Saklanabilir?
Mantar dondurulmadan tüketildiğinde oldukça kısa bir ömre sahiptir. Çiğ mantar yaklaşık bir hafta içerisinde bozularak çöpe gider. Beklemiş ve süresi geçmiş mantar tüketmek ise diğer yiyeceklere oranla çok daha büyük bir zehirlenme tehlikesi taşımaktadır. Ancak mantarları dondurarak derin dondurucuda sakladığınızda bozulmadan kalma süreleri kat kat artar. Çiğ olarak derin dondurucuda saklanan mantar bir ay gibi bir süre boyunca bozulmadan kalabilir ve çözüldüğünde ilk anki tazeliğinde kalır. Ancak daha uzun süre derin dondurucuda kalan çiğ mantarlar yemekler ve sağlığınız açısından beklenen sonuçları vermeyebilir. Çünkü mantar yapısı gereği oldukça kısa sürede bozulabilen bir yiyecek olma özelliği göstermektedir. Bu nedenle eğer çiğ mantar dondurulduktan sonra üzerinden bir ay geçmişse kalan ürünleri tüketmekten kaçınarak kendinizi koruyabilirsiniz.

Bunu da oku :  Kültür Mantarı Üretiminde İşletme Kurulumunun Maliyetine Konu Olan Temel Araç Gereçler

Pişmiş Mantar Derin Dondurucuda Ne Kadar Süre İle Saklanabilir?
Soteleme sureti ile pişirilen mantar ise iki ile iki buçuk ay arasında derin dondurucuda kalabilir. Pişmiş mantar suyunu salmış olacağından donması ve çözülmesi de oldukça kolay olacaktır. Derin dondurucudan çıktıktan sonra mikrodalga fırın yardımı ile çözülebilir veya tava tencere içinde buzunun erimesi beklenebilir. Ardından mantar sote olarak servis edilebilir. Dilerseniz pişmiş ve çözülmüş mantarlarınızı et ve tavuk yemeklerine de ekleyebilirsiniz. Salçalı, salçasız yemekler, salatalar, nefis kumpirler elinizin altında bulunan kolay malzemeler ile hızlıca sofranızdaki yerini alabilir. Derin dondurucuda muhafaza ettiğiniz mantarlar sayesinde kısa sürede mükellef akşam yemekleri hazırlayabilirsiniz.

Konserve yapma
Bu yöntemde klasik lastik contalı kavanozlar kullanılır. Mantar suyunu buharlaştırma ön işleminden sonra kavanozlara doldurulur. Üzerine bir miktar kaynatılmış tuzlu su tuz ilave edilmelidir. Kavanoz, mantar ile takriben 2/3 oranında doldurulur, ya da kavanozun ağzından başlayarak 2-3 cm kadar boşluk bırakılır.

Contalı kapak kapatıldıktan sonra kavanoz bir büyük kaba konulur ve kap kavanozu kapatacak kadar su ile doldurulur. Kavanoz ile kabın dibi arasına bir yumuşak altlık konulması uygundur. Daha sonra kabın kapağı kapatılarak kavanoz su içinde 75 dakika kadar kaynatılır. Bu süre içinde kavanozun içindeki fazla hava da basınç nedeniyle contanın kenarlarından kavanozu terk eder. Kavanoz kaptan alınarak soğumaya terk edilir. Soğuyan kavanozla birlikte içindeki hava da soğuyacak ve kavanoz içinde bir vakum oluşacaktır. Kapak bu nedenle çok sıkı bir şekilde kavanozu kapatır ve içeri herhangi bir şekilde hava ve dolayısı ile de bakteri girmesi önlenmiş olur. Bu usul ile mantarları pek çok yıl saklamak olanaklıdır.

Not: Mantarları kavanozdan çıkarmak için aynı yolu tersine katetmek gerekecektir. Aksi halde kavanozu zorlama ile açmak olanaksızdır. Bunun için kavanoz yine bir su dolu bir kabın içinde kaynatılır (içi de aynı sıcaklığa gelmelidir) ve kapak kolaylıkla açılarak mantar dışarı alınır. Kavanoz daha sonraki diğer kullanımlar için saklanır, ancak contasını değiştirmek gerekir.

Tuza yatırma
Değişik şekillerde yapılabilir. Aşağıda iki tür tuza yatırmayı anlatacağız:

Ön işlemden geçirdikten sonra
Tuza yatırılacak mantar suyunu buharlaştırma ön işleminden geçirildikten sonra bir süzgeçte süzülür ve bastırılarak bünyede kalan fazla suyu da alınır.

Bir kavanoz veya bir kaba bir sıra mantar ve üzerine örtecek kadar kaba tuz (tuzlama tuzu) doldurulur. Böylece kap dolana kadar devam edilir. En üste tuz gelmelidir. Tuz ve mantar oranı yaklaşık olarak 175 g tuz/1 kg mantar civarındadır.

Karışımı bastırmak için üzerine bir tabak veya benzeri konulur ve üstüne de bir ağırlık oturtulur. Kap serin bir yerde tutulur. Tuz mantarın bünyesindeki suyu çekecek ve böylece karışımın üzerinde tuz ve sudan bir tabaka oluşacaktır.
1 litre taze mantardan yaklaşık 0.4 litre tuzlanmış mantar elde edilir. Serin yerde tutulduğu sürece bir yıldan uzun süre saklanabilir.

Bunu da oku :  Genel anlamda mantar özellikler

Tuzlanmış mantarı pişirmeden önce bir gün ya da bir gece bol su içine yatırmak yeterlidir. Su, karışımdaki tuzu emer. Tuzu alınmış mantar bu haliyle aynı ön işlemden geçirilmiş taze mantar gibidir ve onun gibi pişirilebilir.

Kuru olarak tuza yatırma
Bu yöntemde aynen yukarıdaki yol izlenir. Ancak bu durumda mantar ön işlemden geçirilmez.
Daha sonra mantarı yemeye hazırlamak için mantar önce bol suya bırakılarak tuzunun alınması gereklidir. Tuz miktarı yeterli miktara ininceye kadar su birkaç kez değiştirilir. Toplam tuz giderilme süresi yaklaşık 10-15 saattir. Mantar bu işlemden sonra suyunu buharlaştırma işlemine tabi tutularak pişirmeye hazır hale getirilir.

Kurutma
Mantar kurutulduğunda tadını ve diğer özelliklerini hemen hemen aynen korur. Ayrıca kuru mantar hacim olarak çok az yer kaplar. Eğer kurutma işlemi süratli yapılmayacaksa o zaman mantarın larva ve parazitlerden arınmış olması gereklidir, aksi halde kurutma süresi içinde bozulabilir.

Yapılışı
Kurutulacak mantar temizlendikten sonra küçük parçalara ayrılır (2-5 mm kalınlıkta). Ve aşağıda açıkladığımız şekillerde kurutulur. Kurutulan mantarlar ağzı sızdırmaz bir örtülü bir kap içinde konursa tadını korur. Serin bir yerde saklandığı takdirde birkaç yıl hiçbir değişikliğe uğramadan kalabilir.

Kuru mantarı pişirmek için mantara tekrar eski suyunu kazandırmak gerekir. Bunun için mantar yassı bir kaba yerleştirilir ve üstünü örtecek kadar su konarak bekletilir. Mantar suyu emerek yumuşadığında aynen taze mantarlar gibi ön işleme (kaynatma/buharlaştırma) tabi tutularak pişirmeye hazır duruma getirilir.

Kuru mantarın bir iyi özelliği de öğütülerek mantar unu yapılabilmesidir. Mantar unu, sos ya da çorbalarda baharat (tatlandırıcı) olarak kullanılır.

Kurutma işlemi
Kurutmada esas olan mantar içindeki nemin alınabilmesi için üzerinden kuru (içindeki nem oranı düşük) hava geçirilmesidir. Havanın ılık olması nem oranını görece olarak azalttığından uygun olur. Ancak sıcaklığın 50oC’nin altında kalması gerekir. Çünkü bu sıcaklığın üstünde mantar bünyesi, protein kaybına uğrayacağından lezzetini kaybeder. Bu nedenle direk güneş altında da mantar kurutulmamalıdır. Özellikle de içinde hava sirkülasyonu olmayan fırınlarda mantar kurutmaktan kaçınılmalıdır, yoksa başarısızlık kaçınılmazdır.

En genelinde kurutma işlemi mantarı temiz bir havlu, bez ya da kâğıt üzerine sererek gerçekleştirilebilir. Mantarın içinden alttan üste doğru hava akımı (olanaklı ise ılık) sağlanırsa kurutma işlemi çok verimli olur. Bunu sağlamak için ince gözlü tel ya da paslanmaz çelik kafesten altlıklar kullanılabilir. Bu altlığın alt tarafına herhangi bir hava üfleyici konulursa (örneğin saç kurutma aparatı) kurutma çok daha süratli gerçekleşecektir.

Turşu kurma
Turşu kurmak için en uygun mantarlar daha çok Lactarius cinsi (kırılgan yapılı mantarların sütlü olanları) mantarlardır. Bunların birkaç türü vardır ki ancak suda kaynatma ön işleminden geçirilerek yenebilirler. Tarifler bu mantarlar için verilmiştir ancak başka herhangi mantara da uygulanabilir

Bunu da oku :  Mantar Zehirlenmelerine Dikkat

1. Çeşit Turşu
Malzeme:½ litre kaynatma ön işleminden geçirilmiş lactarius ya da başka cins mantar. Aşağıda verilen karışımı kaynattıktan sonra mantarlar ilave edilip kavanozlara doldurulur.
Karışım:
? 1 dl (1/10 litre =1/2 bardak) su
? 1 dl sıvı yağ
? 3/4 dl sirke2 çay kaşığı tuz
? 6-7 diş sarımsak
? 2 yemek kaşığı baharat

2. Çeşit Turşu
Malzeme:150-200 g kaynatma ön işleminden geçirilmiş lactarius cinsi mantar.
Aşağıda verilen karışımı 5 dakika kadar kaynattıktan sonra mantar ve diğer malzemeyi ilave ederek tekrar 5 dakika kadar daha kaynatılıp kavanozlara doldurulur.
Karışım:
? 1 dl %12 lik sirke asidi
? 1 dl su
? 2 dl şeker
? 1 küçük doğranmış soğan
? 1 ince doğranmış hıyar turşusu
? 1/2 ince doğranmış etli kırmızı biber
? 1 parça zencefil
? 2 defne yaprağı
? 3 adet karanfil
? 1 parça tarçın
? 2 çay kaşığı sarı hardal taneciği

Mantar kurtçukları
Bazen mantarın etleri delik delik olur ya da içlerinde gözle görünür şekilde kurtçuklar vardır. Bunlar aslında sinek ve böceklerin larvalarıdır. Bu hayvanlar mantarın hemen daha ilk evrelerinde yumurtalarını mantarın bünyesine bırakırlar. Mantarın gelişmesi ile birlikte, sıcaklık ve nemin de elverişliliğine bağlı olarak yumurtalar açılır ve içlerinden bu kurtçuklar çıkarlar. Bunlar daha sonra mantar etiyle beslenerek (asalaklık) böcek haline dönüşürken mantarı da, bazen tamamıyla yer bitirirler.

Bunların en çok bilinen türleri sivrisinek larvalarıdır. Renkleri beyaz olduğundan mantarın beyaz eti içinde gözle görülmeleri oldukça zordur, ancak biraz geliştiklerinde siyah başcıkları nedeniyle mantar içinde gözenekler (delikler) gibi görülürler.

Gelişmeleri çok hızla olur, öyle ki ormanda mantar topladıktan sonra hemen eve dönmeyekseniz ya da gecikecekseniz mantarı daha orada kesip temizlemeniz, larvalarını ayıklamanız gerekir, aksi halde eve geldiğinizde mantarların bir kısmı artık yenilir olmaktan çıkmış olabilir.

Bunlardan başka tür larvalar da vardır. Bunlar kabuklu böcek cinslerinin kurtçuklarıdır. Ve bu kurtçuklar daha büyük ve sarıya yakın renktedirler.

Mantar toplanıldığı anda hemen kaba temizliği yapılmalı ve ortasından boylamasına kesilerek larva olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer var ise larvalı kısımlar kesilip atılır. Böylece bazı mantarları larvaların istilasından kurtarabilir ve böylece gereksiz yere bir ağırlığı da eve kadar taşımamış olursunuz. Genel olarak mantarda kurtçukların varlığı mantarı yenilmez yapmaz. Ancak mantar kurtçuklar tarafından aşırı derecede yenilmiş ise, bozulmaya başlamış demektir ki ormanda bırakılmalıdır.

Sümüklü böcek: Mantara dadanan hayvanlardan biri de sümüklü böcektir. Ancak onların mantarla ilişkisi yumurtaları aracılığı ile olmaz, doğrudan mantarı yiyerek beslenirler. Özellikle de sünger altlı mantarları çok severler.

Daha önce de bir başka yerde eğer bu hayvanlar bir mantarı yiyor iseler o mantarın zehirli olmayacağı (bir canlı yediğine göre) yanlış inancından bahsedip nedenini açıklamıştık. Ancak yenilebilir bir mantarın sümüklü böcek tarafından bazı yerlerinin yenmiş olmasının da hiçbir kötü tarafı yoktur. Normal bir mantar olarak toplanıp yenilebilir.( main-board.eu )

Click to rate this post!
[Total: 2 Average: 5]
(Visited 276 times, 1 visits today)

Related posts

Leave a Comment