Çörek mantarı
Çörek Mantarı Nasıl Tanınır? Çörek Mantarının Tadı ve Kokusu Nasıldır? Çörek Mantarı Nerelerde Yetişir? Çörek Mantarı Ne Zaman Toplanır? Çörek Mantarı Nasıl Toplanır ve Temizlenir? Çörek Mantarının Faydaları Nelerdir? Çörek Mantarı Nasıl Saklanır? Çörek Mantarı Nasıl Tüketilir?
Çörek Mantarı – Boletus edulis
Boletaceae familyasından yenilebilen bir mantar türüdür. Latince adındaki bolet latincede “üstün mantar“, edulis te “yenebilen” anlamındadır. En popüler mantarlardan biridir.
Çörek Mantarı Nasıl Tanınır?
Şapka : 10-20 cm büyüklükte, bazan biraz daha geniştir. Yarım küre şeklinde, daha sonra tümsek, nihayet yayvandır. İyi pişmiş, kabarmış çöreğe benzer. Kenarı başlangıçta içeri kıvrıktır. Şapkanın zarı düzgün değil, çıplak ve kurudur. Islak olduğu zaman parlar ve hafif yapışkandır. Rengi çok değişken, kestane kahverengisi veya soluk olabilir. Kenarının rengi hafifçe daha açık olur:
Borucuklar: Sıkı bir şekilde yan yana yer alırlar. Sapa boyları kısalarak bağlanırlar, uzun ve incedirler. Önce boz beyaz daha sonra yeşilimsi sarı, zeytin yeşili rengindedir. şapkadan kolayca ayrılabilirler.
Delikçikler: Küçük ve yuvarlaktır. Önce kirli beyaz, daha sonra sarımtırak, nihayet yeşilimtırak sarıdır.
Sap : Kuvvetli ve katıdır, Çoğunlukla ortada veya aşağıda şişkindir. Gençken dip tarafında şişkin olup daha sonra kalınlık bakımından muntazam olur. 15-20 cm kadar boyda, 3-4 cm kadar kalınlıkta olabilir. Renk bakımından önce beyaz açık bozdur, sonra esmer kahverengiye döner. Yukarı kısmı, ince, belirsiz beyaz soluk renkli damarlı ağ gibi görünüşe sahiptir, bazen bütün yüzeyi böyledir.
Etli Kısım: Gençken sert, beyazımtırak, olgun numunelerde yumuşak, sünger gibi sarımtıraktır. Şapkada dış zarın altına gelen kısımda esmerimtıraktır.
Spor İzi : Sarıdır.
Çörek Mantarının Tadı ve Kokusu Nasıldır?: Hoş kokusu ve fındık gibi, mulayim, hoş ve lezzetli tadı ile yenilebilen en iyi mantarlardan biridir. Kurutularak veya yağ içinde saklanabilir.
Çörek Mantarı Nerelerde Yetişir? : Yapraklı ağaçlardan meşe, huş, bilhassa kayın, iğne yapraklılardan çam, bilhassa genç ladin meşçereleri altında ve çevresinde, oldukça asit karakterde topraklarda, ormandaki yol kenarlarında, orman sınırı boyunca, yaprak çürünyüsü üzerinde ekseriyetle çok sayıda bazan tek tek görülür.
Çörek Mantarı Ne Zaman Toplanır? : Hazirandan, Ağustosa ve Eylülden, Kasıma kadar toplanabilir.
Çörek Mantarı Nasıl Toplanır ve Temizlenir? :
∼ Mantar sapından tutularak döndürülüp koparılır.
∼ Ayağın alt kısmındaki topraklı kısımlar patates soyar gibi kesilip temizlenir.
∼ Bazen en alt ucu sarı renkte olur.
∼ Bu kısım kesilip atılmalıdır.
∼ Çörek mantarının kurtçukların (larva) istilasına uğraması çok olağandır. O nedenle mantar boylamasına kesilip içi kontrol edilmelidir.
∼ Kurtçuklar bazan sadece şapkayı, bazan sadece ayağı kaplamış olabilir. Neresi kurtçuklu ise oralar kesilip atılır, geri kalan bölümler saklanırlar.
∼ Şapka altındaki süngerimsi tabaka yaşlı mantarlarda yumuşar, gevşer ve vıcıklaşır. Çoğu kez de larvalarla kaplı olur. O durumlarda bu tabaka sıyrılıp atılmalıdır.
∼ Gençlerinde bu tabaka mantarın diğer etli kısımları ile aynı özellikleri haizdir ve yenilebilir.
∼ Çörek mantarının kendisi de bir başka mantarın istilasına uğrayabilmektedir.
∼ İnce beyaz bir örtü şeklinde mantarın gövdesini saran bu parazit sonucu çörek mantarı bozulur ve yenilmez hale gelir.
Çörek Mantarının Faydaları Nelerdir?
+ Bağışıklık sistemini güçlendirir ve yapılandırır.
+ İçerisindeki “Lentinian” adı verilen madde ile tümörlü hücrelerinin hacmini küçülttüğü bilinmektedir.
+ Çörek mantarı A, D, B ve C vitaminini acısından oldukça zengindir. Bu vitaminler ile hücrelerin çabuk onarılmasına, kemik sağlığının korunmasına, yaraların daha çabuk iyileşmesine yardımcı olur.
+ Beyin kanaması ve damar sertliği gibi hastalıklara karşı koruyucu özelliği vardır.
Çörek Mantarı Nasıl Saklanır?
Çörek mantarı, derin dondurucuda, konserve yapılarak veya kurutularak saklanabilir. Derin dondurucuda saklanacağı zaman önce suyunun buharlaştırılması gerekir. Suyunu buharlaştırmak için mantar sotelenir ve hızlıca soğutularak derin dondurucuya konur. Bir yıl derin dondurucuda saklanabilir. Mantarları sotelerken yağ kullanılırsa saklama süresi üç-dört aya düşer. Derin dondurucunun yanı sıra konserve olarak saklanabilen çörek mantarının önce suyunun buharlaştırılması gerekir. Buharlaştırmadan sonra mantarlar kavanoza konup üzerine su eklenir ve ortalama yetmiş beş dakika kaynatılır. Bunun yanında çörek mantarı kurutularak saklanacaksa yıkanmadan bir fırça yardımı ile temizlenir ve küçük parçalara bölünür. Bir elek yardımı ile veya ipe dizilerek açık havada kurutulur. Eleğin yanı sıra mantarların altına bez, havlu veya kağıt serilerek kurutma işlemi yapılabilir. Çörek mantarı kurutulurken güneş görmeyen, nemsiz bir ortamda kurutma işlemi yapılmalıdır.
Çörek Mantarı – Boletus edulis avı / Boletus Edulis en otoño de 2017
Çörek Mantarı Nasıl Tüketilir?
Çörek mantarı diğer tüm mantarlar gibi büyük bir kısmı sudan oluşan bir mantardır. Bu nedenle diyet yapanlar için önemli bir besindir. 100 gr çörek mantarı 20-40 arası kalori değerine sahiptir. Soteleyerek, makarna sosu, çorba şeklinde, hatta çiğ olarak bile yenebilir.
