Kompostlaşma mekanizması

kompost üretim

Kompostlaşma mekanizması
Kompost karışım demektir. Kompostlaşma olayı, organik ayrışabilir (özellikler mutfak ve bahçe atıklarının) maddelerin, mikroorganizmaların aktiviteleri sonucu, kontrol edilen şartlar altında biyokimyasal yollarla ayrıştırılması şeklinde tarif edilebilir. Gerçekte kompostlaşmada atık maddeler tam stabil hale getirilmeden kısmen kararlı halde tutulurlar. Başka bir deyişle, organik maddelerin tamamen ayrışıp minareleşmesine imkan verilmez ve kompostun daha sonra kullanılacağı toprakta bir organik madde kaynağı olması sağlanır.

Kompostlama işlemi, nemli tutulan ve havalandırılan karışık organik atıklarda doğal olarak bulunan, kendiliğinden çoğalan mikroorganizmalar tarafından geçekleştirilir. Başlangıçta çoğunlukla bakteri olan bu organizmaların çoğalması sırasında ısı, CO2 ve su buharı açığa çıkar. Eğer ısının açığa çıkması, ısı kaybından hızlı ise sıcaklık yükselir, ısıya karşı duyarlı organizmalar ölür ve ısıya karşı dayanıklı bakteriler çoğalır. Ayrışma sırasında ısı (8-10 kcal/C) ortamdan çok hızlı bir şekilde uzaklaştırılmamaktadır.

Kompostlaşmada yer alan evreler ilk olarak mezofilik evre, ardından termofilik evre ve son olarak da iyileştirme (soğuma) evresi olarak adlandırılabilir. Birinci aşamada mezofilik bakterilerle beraber aktinomisetler, mayalar ve diğer mantarlar; yağları, proteinleri karbonhidratları ayrıştırırlar. Protozoonlar; bakteri ve mantarlarla beslenirler.

Sıcaklık, 30 0Cye erişinceye kadar küf mantarları, bakteriler, protozoonlar ve nematodlar aktif rol oynarlar. 30-40 0C arasında aktinomisetler egemen olmaya başlarlar ve ortamdan topraksı koku meydana yayılır. Aktinomisetler asıl humuslaştırıcı organizmalar olarak bilinmektedir. Bunlar humik asidi çıkarmakta ve verimli kil-humus kompleksi oluşturmaktadırlar. Ayrıca aktinomisetler antibiyotik etki maddeleri üretmekte ve patojenlerin ölmesini sağlamaktadırlar. Sıcaklık 40-50 0C’ye ulaştığında kompostlaşmayı başlatan organizmaların hemen hemen tamamı ölür ve bunların yerini 70 0C sıcaklığa kadar dayanabilen ve ısı üretebilen termofilik bakteriler yer alır. Ayrıca 40-50 0C’ye sıcaklıkta gelişen bakteri ve aktinomisetler katı atıkların içindeki zor parçalanabilir maddeleri ayrıştırmaktadırlar. Kompostun 60-70 0C sıcaklığa ulaşan kısmında, birkaç sporun dışında temel olarak bütün patojenik organizmalar 1-2 saat içinde ölür. Termofilik bakteriler kendileri için mevcut besini tükettiklerinde ısı üretmeyi durdururlar ve kompost soğumaya başlar. Soğuyan kompostta, geriye kalan ölü bakterileri de içeren besinlerle beslenen, genellikle mantar ve aktinomisetlerden oluşan yeni bir grup mikroorganizma çoğalır. Bu mikroorganizmalar komposta son özelliğini verirler.

Bunu da oku :  Mantar endüstrisi atıklarının vermikültürde kullanımı

Kompostlaşmanın sonuç aşamasında, çok sayıda solucan ve böcek larvaları kompost solucanıoluşabilmektedir. (Not: Eğer kompostaşma işlemi bahçe gibi toprak zemin üzerinde ve dış etkiye açık yapılıyorsa solucan ve böcek lervaları oluşur.) Kompostlaşmanın son ürünü, topraktaki bitki ve hayvan kalıntılarını andıran biyolojik işlemlerle doğal olarak yapılan humusa oldukça benzeyen ve daha fazla parçalanamayan maddelerden oluşan organik bir kütledir. Filizlenen tohumlar için toksik olan amonyak ilk evrede üretilir ve soğuma evresinde uzaklaştırılır.

Click to rate this post!
[Total: 1 Average: 5]
(Visited 18 times, 1 visits today)

Related posts

Leave a Comment