Mantar kompostu atığının sebze yetiştiriciliğinde Kullanımı

bahçe mantar kompost

Mantar kompostu atığının sebze yetiştiriciliğinde Kullanımı
Bu çalışmada, örtüaltı domates yetiştiriciliğinde farklı dozlarda (0-2-4-6-8-10 ton/da) uygulanan mantar kompostunun bitkinin potasyumca beslenme durumuna ve verime olan etkisi araştırılmıştır. Deneme cam sera koşullarında 2003-2005 tek ürün domates yetiştirme döneminde tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür.

Deneme süresince mantar kompostu uygulanan parsellerden yaprak, toprak ve meyve örnekleri alınarak analizleri yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre alınan örneklerin potasyum içerikleri uygulamalar arasında farklılıklar göstermiştir. Mantar kompostu uygulanan parsellerden alınan verimin de kontrole göre daha yüksek ve kaliteli olduğu tespit edilmiştir.

Antalya-Korkuteli Bölgesi‘nde üretim yapan mantar üretim tesisinin üretim sonrası oluşturduğu mantar kompostu materyal olarak kullanılmıştır. Söz konusu mantar kompostu farklı dozlarda (0-2-4-6-8-10 ton/da) 2003-2005 yılları tek ürün domates yetiştirme döneminde tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak parsellere uygulanmıştır. Denemenin başlangıcında ve sonunda toprak örnekleri, deneme süresince yaprak ve meyve örnekleri alınarak, Batem (Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü Müdürlüğü) Bitki Besleme laboratuarında aşağıdaki fiziksel ve kimyasal analizler yapılmıştır.

Deneme süresince hasat edilen meyvelerin verimleri alınarak, meyve büyüklükleri en, boy (mm) olarak ölçülmüştür. Meyve örneklerinden elde edilen meyve suyunda ise titre edilebilir asitlik (%) ve suda çözünebilir kuru madde (%) analizleri yapılmıştır. Denemede elde edilen verilere varyans analizi uygulanmış ve uygulamalar arası farklılık Duncan testi ile belirlenmiştir.

Bunu da oku :  Toprağa kompost uygulamakla sağlanan yararlar

Analiz sonuçlarına göre yöremiz mantar kompostunun Potasyum içeriği (% 0,96-1,01) 9600-10100 ppm, azot % 1,8, organik madde miktarı yaklaşık % 40 civarındadır. Kanada ve Nova Scotia Çevre Bölümünün önerdiği tarımda kullanılabilecek mantar kompostunun arzu edilen potasyum içeriği 2000 ppm, azot % 0,6 organik madde % 30dan fazla olmalıdır (Anonymous, 1995).

Söz konusu sonuçlar, yapılan çalışmada kullanılan materyalin içeriğinin literatür ile uyumlu olduğunu göstermektedir

Toprağın Potasyum İçeriği: Denemenin yürütüldüğü seranın uygulama yapılmadan önceki toprak analiz sonuçları verilmiştir. Dikim öncesi sera toprağının potasyum içeriğinin 435 ppm olduğu görülmektedir. Hasat sonrası alınan toprak örneklerinde farklı dozlarda kullanılan antar kompostunun toprağın potasyum içeriğini önemli oranda artırdığı belirlenmiştir

Yaprak potasyum içeriği: Meyveler ceviz iriliğine geldiğinde alınan yaprak örneklerinde, mantar kompostunun bitkinin beslenme durumunu nasıl etkilediği araştırılmıştır. Sonuç olarak uygulama parsellerinden alınan yaprak örneklerinin potasyum içerikleri kontrole göre önemli oranda artış göstermiştir. Birinci yıl uygulamaların etkisi ile yaprak potasyum içeriklerinde kontrole göre artış, ikinci yıl ise 5. ve 6. doz uygulamalarında kontrole göre artışlar tespit edilmiştir

Bunu da oku :  Mantar endüstrisi atıklarının vermikültürde kullanımı

Verim değerleri : Hasat başlangıcından hasat sonuna kadar her parsel kendi içinde sınıflara ayrılarak verim değerleri alınmıştır. Her iki yıl için alınan verim değerleri istatistiki olarak değerlendirildiğinde, farklı dozlar uygulanan parsellerin verimleri dozlar arttıkça artmıştır.

Ayrıca uygulanan materyalin eklemeli etkisi nedeniyle ikinci yılın verim değerleri birinci yıla kıyasla daha yüksektir. Özgüven (1997)

Çilek yetiştiriciliğinde mantar kompostu kullanımının erkencilik verim ve kaliteyi olumlu etkilediğini, çiftlik gübresinin yerine alternatif olabileceğini belirtmiştir. Çalışkan ve Özenç (2000)

Fındık yetiştiriciliğinde fındık zurufu kompostu kullanımının verim ve kaliteyi artırdığını tespit etmişlerdir. Anaç ve ark. (1999)

Domates yetiştiriciliğinde tarımsal atık kompostu kullanımının verimi (% 20) toprağın hacim ağırlığını, poroziteyi ve katı madde hacmini artırdığını belirtmişlerdir.

Meyvelerin potasyum içerikleri: Her bir farklı dozun uygulandığı parsellerden alınan meyve örneklerinin potasyum içerikleri incelendiğinde, %1 düzeyinde önemli bulunurken, istatistiki anlamda 6 ton/da uygulamasından sonraki farklar önemsiz bulunmuştur

Meyvelerin bazı kalite değerleri: Uygulamalardan alınan meyve örneklerinin iki yıllık ortalama en, boy ölçümleri, suda çözünebilir kuru madde ve titre edilebilir asitlik miktarları tespit edilmiştir.

Bunu da oku :  Kompostlaşma mekanizması

İstatistiki anlamda meyve eni önemsiz bulunurken, meyve boyu %1 düzeyinde, suda çözünebilir kuru madde miktarı %5 düzeyinde, titre edilebilir asitlik miktarı %1 düzeyinde önemli bulunmuştur. Özgüven (1998)

Çilek yetiştiriciliğinde çiftlik gübresine alternatif olarak uygulanan çay atıklarının verimi, meyve ağırlığını ve suda çözünebilir kuru madde miktarını çiftlik gübresine kıyasla daha fazla artırdığını belirtmiştir.

Sonuç ve Öneriler
Mantar kompostu, yüksek organik madde kapsamı ve başta potasyum olmak üzere zengin mineral bileşimi nedeniyle toprağın fiziksel kimyasal özelliklerini olumlu yönde etkilemiş ve bitki beslenmesine önemli katkılar sağlamıştır.

Sonuç olarak, yapılan çalışmada mantar kompostu artan dozları oranında bitkinin potasyum ile beslenme durumunu, toprağın potasyum içeriğini ve verimi artırmıştır.

ipipotash.org – Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Antalya
E Işıl Demirtaş, Nuri Arı, Ahmet E. Arpacıoğlu, Cevdet F. Özkan, Harun Kaya

Click to rate this post!
[Total: 1 Average: 5]
(Visited 53 times, 1 visits today)

Related posts

Leave a Comment