Genel anlatımla mantar üretimi

torbada istiridye mantarı yetiştiriciliği

Genel anlatımla mantar üretimi

Mantar Üretimi hazırlık

Kompostların gelmesine yakın oda temizlenir, yıkanır. Hava sıcaklığı 15 derecenin üzerinde iken 1 litre suya 10-20 ml formaldehit ve 3 ml D. D. V. P. karıştırılıp oda içindeki her yer ilaçlanır. 2-3 gün kapalı tutularak ilacı etkisini göstermesi beklenir. Önceki üretim dönemlerinde kabarcık hastalığı görülmüşse ; 1 litre suya 1 gr, sıvı ise 5 ml benlate, sportak, sporgon, safomiyl gibi ilaçlardan biri ile ilaçlanıp 3 gün kapalı tutulur sonra havalandırılır. Gelen kompost torbaları odalara taşınır. Taşıma esnasında hijyenik kurallara azami önem verilmelidir. Kompostu taşıyanlar ile odaya yerleştirenler ayrı kişiler olmalıdır. Kompostlar kamyonda taşınırken eğri büğrü hal almışsa hafifçe yere vurarak düzeltilir, üzeri elle düzlenir. Kompost gevşek olmamalıdır, yüzeyinde kesinlikle eğim bırakılmamalıdır. Sulama esnasında eğim olan yerlerde su birikip çürümelere yol açar. Hastalık oluşumuna neden olup yüksek verim kaybı oluşur. Torba kenarlarında boşluk kalırsa kompost tabanına ulaşan su çürümelere yol açar. Torba yüzeyi düzgün olmazsa üzerine örtülecek örtü toprağının kalınlığı farklı olur, mantarın verimini düşürür. Kış aylarında kompostun gevşek bırakılması kompostun ısınamamasına misellerin gelişiminin gecikmesine sebep olur. Tüm bu olumsuzluklar mantarın kalitesini ve verimini düşürür.

Misel Ön Gelişme Dönemi: Yıkanıp temizlenen oda; 1 litre suya 10 ml formaldehit konulup odadaki eşyalar, kompost yüzeyi, torba kenarları, ilaçlanır. Oda bir gün kapalı tutulup, ertesi gün gün boyunca havalandırılır. Sinek larvalarına karşı ise 1 litre suya 3 ml basultra konulup sadece kompost yüzeyleri sisleme şeklinde sulanır. Oda bir gün kapalı tutulup ertesi gün havalandırılır. Haftada bir tekrar edilir.

Kağıtlama

Torbaların üzerleri yazısız samanlı kağıtla örtülür. Torbaların üzerinde açıklık kalmamasına dikkat edilir. Kompost sıcaklığını kontrol amacıyla toprak termometresi kullanılır.

Kağıtlamanın Amacı
1. Miseller kompost içinde gelişirken ortaya çıkan CO2 misel gelişmesi için gerekli olduğundan dışarı çıkması kağıtlama uygulaması ile engellenir.
2. Kompost yüzeyini nemli tutmak, kurumasını önlemek, kompostu dış etkenlerden korumak.

Kağıtlamadan sonra 1 litre suya 5 ml formaldehit konulup, kağıtlar göllenmeyecek şekilde sisleme yöntemiyle kağıtlarda kuru yer kalmayana kadar sulanır. Kağıtlar kuru kaldıkça pompaya su konulup sisleme yöntemi kullanarak, sık sık gözlemlenerek sulamalara devam edilir. Aşırı sulamalar kompost tabanına su kaçmasına, tabandaki misellerin çürümesi ne hastalık ve zararlıların oluşmasına neden olur. Kağıtlamadan 2 gün sonra kırmızı örümcek oluşmaması için dicofol etken maddeli kelthane ilacı 1 lt suya 3 ml konularak sisleme şeklinde ilaçlama yapılır. Yeşil küf oluşumunu önlemek için üç günde bir olacak şekilde 1lt suya 3ml formaldehit konulup oda ve kompost yüzeyleri ilaçlanır. Her ilaçlamadan sonra ertesi gün bol havalandırma ile ilaç kokusu dışarı atılır. Bakteriyel leke hastalığına karşı chlorine etken maddeli çamaşır suyu 1 lt suya 3 ml konulup ilaçlama yapılır.

Misel ön gelişme döneminde yani kağıtlamadan sonra oda sıcaklığı 22-26 derece arasında tutulur. İlk 3 gün sıcaklık 25-26 derece arasında tutulur. (Misel gelişmesini teşvik etmek için ) Miseller 7 ile 10 gün içinde kompostu sarmaya başlar. 3. günden sonra aşamalı olarak sıcaklık 23-24 dereceye düşürülür. Kağıtlama döneminde sıcaklık 20 derecenin altına indirilmez. Misel gelişiminin devamı için ortalama 23-24 derecelik sıcaklığın korunması şarttır. Kompost sıcaklığı 25-26 derecenin üstüne asla çıkarılmaz. 20 derecenin altında misel gelişimi yavaşlar, 12 derecenin altında misel gelişimi durur, 0 derecenin altında durur. Üst sınır ise 28 derecede misel gelişimi yavaşlar, 32 dereceden itibaren ölür.

Kağıtlamadan sonra oda nemi %85 – %90 arasında tutulur. Oda nemi düşük tutulup, kağıtlar uzun süre kuru kalırsa miseller susuz kalıp gelişemez. Bu durumda hasat gecikir, düşük kaliteli, az miktarda mantar elde edilir. Miseller ipliksi yapıya dönüşüyorsa kompost çok kuru veya çok ıslak kalmıştır.

Odadaki nem, karbondioksit ve sıcaklık miktarını odanın her tarafına yaymak için havalandırma ve sirkülasyon için gerekli tedbirler alınır. Bu amaçla fan ve vantilatörler kulanılır. Odadaki %1-%2 seviyesinde kalmalıdır.

Kağıtlamadan sonra ilaçlamalar dışında havalandırma yapılmaz. Bunun sebebi misel ön gelişme döneminde karbondioksite olan ihtiyaçtır. Havalandırma yapılırsa misellerin ihtiyaç duyduğu karbondioksit odanın dışına çıkar, misel gelişimi yavaşlar. Isı ve nemin düzenlenmesi için ara sıra havalandırma yapılır. Kompost sıcaklığı 26 dereceyi, oda nemi ise %90’ı geçmemelidir. Havalandırmadan sonra nem kaybı yaşanacağı için sisleme tesisatı ile nem gerekli seviyeye çıkartılır.

Kağıtlamadan 8-10 gün sonra misel gelişmesi ilerlediğinde odaya yayılan mantar kokusuna gelebilecek mantar sineklerine karşı 1 lt 2 ml D. D. V. P. konulup kağıt yüzeylerine ve oda içine sıkılır. Ayrıca mantar sinekleri için basultra da kullanılır.

Kağıtlamanın 10. Gününden itibaren arada bir kağıtlar kaldırılıp bakılır. Kompost ve kağıt yüzeylerinde süt beyaz, beyaz, gri, koyu yeşil, siyah, yeşil, sarı renkli küfler varsa hastalık, krem rengi ise miseldir.

Kompost yüzeyinde bu tip hastalıkları tespit ettiğinizde sadece hastalıklı bölgeye olmak kaydıyla az miktarda tuz ya da kireç serpilir. Hastalıklı bölge poşetle alınıp dağıtılmadan atılır. Yerine örtü toprağı konulup kompost yüzeyi düzlenir.

Hava durumuna göre 12-14-16-20 gün içinde miseller iyice gelişir. Miseller kompostun her tarafını sarar. Kompost önce açık kahverengi, daha sonra mavimsi beyaz renk alır. Misel kokusu odada iyice yaygınlaşır. Artık örtü toprağı zamanı gelmiştir.

Normal Süreç Geçtiği Halde Misel Gelişmesi Yok veya Yavaşlamış İse Sebepleri:
1. Kompost çok sıkıştırılmıştır.
2. Kompost nemi az ya da kurudur.
3. Kompost aşırı ısınmış, miseller yanmıştır.
4. Kompost soğuktur.
5. Kompostta hastalık ve zararlı vardır.
6. Kompost iyi hazırlanmamıştır.
7. Ekilen misel çok yaşlı veya eskidir.

Örtü Toprağı Dönemi

Misel kompostu iyice sarınca kağıtlar kaldırılıp, örtü toprağı dediğimiz toprak örtülür. Mantarlar bu toprak üzerinde şapka oluşturur.

Örtü Toprağı Serilmesinin Nedenleri

1. Kompost yüzeyinin nemini muhafaza etmek kurumasını önlemek.
2. Kompostu ve miselleri dışarıdan gelebilecek hastalık yapıcı etmenlerden ve zararlılardan korumak.
3. Misellerin şapka oluşturmasını sağlamak.

Örtü toprağı genellikle göl, sazlık ve bataklıklardan çıkartılan torf, orman toprağı, tınlı toprak, killi toprak, tüf, hygromul, vermikulit, kum, marn, perlit gibi bir çok materyal ayrı veya karışım olarak kullanılabilir. Torf tek başına ya da 9/1 dişli dere kumu ile kullanılabilir. Killi ve tınlı topraklar sıkı yapıda olduğundan tek başına kullanılamaz. Torf, dişli dere kumu veya ile karıştırılarak kullanılabilir. Mantar üretiminde kullanılan artık kompost 2 yıl bekletilip çürüyüp tuzu kaybolduktan sonra bahçe toprağı ile karıştırılıp tarımda kullanılabilir.

Bunu da oku :  Tohumluk misellerin ekimi

Örtü toprağı ph’metre ile ölçülerek 7-7. 5’e ayarlanır. Ayarlama örtü toprağına kireç veya mermer tozu karıştırılarak yapılır. 7. 2 ? 8. 2 arasında olması sağlanır. Konya toprağında kabarcık hastalığı vardır. MARAŞ /TÜRKOĞLU toprağında bu hastalık görülmemektedir.

Toprak örtümünde geç kalınması ilk flaşın çıkışını geciktirir. Erken toprak örtümü ise miseller henüz gelişimini tamamlamadığı için hastalık oluşturma riskini de beraberinde getirir. Erken toprak örtümü kompostun aşırı ısınmasına dolayısı ile verim kayıplarına, küçük kalitesiz mantarların oluşmasına neden olur. Örtü toprağını 1 cm kalın koymak ise hasadı 2 gün geciktirip az sayıda büyük mantarların oluşmasına yol açar.

Örtü Toprağı Hazırlığı

Kağıtlamadan 7-10 gün sonra örtü toprağı hazırlığına başlanır. 100 metrekare kompost alanına 3. 5 -4 cm kalınlığında serilecekse 4 metreküp toprak getirilir.

Örtü toprağı hazırlayacağımız alan fomaldehitli su ile temizlenir. 5 Komposta 1 torba toprak hesabıyla muşambanın bir tarafına yığın yapılır. Topaklar varsa ezilerek karıştırılır. Eller yıkanır ve eldiven takılır, bone ve maske kullanarak toprak hazırlığında gereken hijyenik kurallara riayet edilmiş olur. Hasta kişilerin toprak hazırlığı esnasında orda bulunmaması gereklidir.

Toprak yığıldıktan sonra avucumuza toprak alınıp sıkılır nem sızıyorsa, toprak çiğ köfte gibi birbirini tutuyorsa toprak nemi yeterlidir. İlaçlama yapıldıktan sonra muşamba kapatılır, 3 gün bekletilir. Nemli ortamda yaşam alanı bulan mikroorganizmalar ilaç sayesinde ölürler. 3 gün sonra tekrar muşamba açılıp nemi kontrol edilir. Nem uygun değilse pompa ile ıslatılıp, ilaçlanır. Bu işlem 3 kez tekrar edilir. İlaçlama 1 lt suya 30-40 ml olacak şekilde formaldehitle ilaçlanır.

Toprak nemi yeterli ise formaldehitle ilaçlanmış çizme giyerek ilaçlanmış uzun saplı bir kürekle yavaş yavaş aktararak uygun nemde ilaçlayarak mikroorganizmaların yok olması sağlanır. İlaç toprağın her tarafına nüfuz edene kadar karıştırılıp aktarılır.

Toprakta kabarcık hastalığı şüphesi varsa 3 gün sonra 1lt suya sportak, sporgon, benlate ilaçları kullanılır. Prochlorez etken maddeli ilaçlardan birisi 1ltye 20 ml toz ise 1. 5 ? 2 gr konulup toprak ilaçlanır. Toprak az ilaçlanırsa zararlı mikroorganizmalar ölmez, çok ilaçlanırsa topraktaki yararlı organizmalar ölür ve verimin düşmesine neden olur.

Toprak hazırlığı yapılan yer bilhassa geceleri kedi, köpek, hamam böceği, tavuk gibi canlıların bulunduğu yer olmamalıdır. Örtü toprağı serilmesinden önce çok ıslak, aşırı nemli olmamasına özen gösterilir. Islak toprağın serilmesi zordur. Sert bir tabaka oluşur, su, oksijen geçişini engeller. Çamurlaşmışsa kuru toprak eklenip karıştırılır.

Toprak serilirken kuru olursa serildikten sonra nemlendirilmesi zordur. Fazla sulanması halinde ise komposta su kaçar. Torba tabanına su gelirse miseller çürür, hastalık yapar.

Örtü toprağı ilaçlandıktan sonra muşamba ile tekrar kapatılır. İlacın dışarı çıkmaması için örtü toprağının üzeri muşamba ile örtülüp sıkı bir şekilde kapatılır. Etrafına toz kireç, tuz yada basudin ile ilaçlanır. 3 gün kapalı tutulur. Bu sürede harekete geçen zararlı canlılar ilaç sayesinde ölür.

Kompost yüzeyindeki hastalık ve zararlılar giderilmeden toprak serilirse bu zararlılar örtü toprağına geçer ek, mantar çıkışını ve verimini azaltır.

Kompost yüzeyleri kontrol edildikten sonra sinek yumurtası oluşmaması için 1 lt suya 2 ml basudin, riman, basultra gibi ilaçlar kullanılır.

Toprak torbalara kovalarla veya taslarla taşınarak küçük küreklerle 5 cm kalınlığında kompost yüzeyine serilir. Hafifçe bastırılıp düzlenir. Eğim çukurluk kenarlarda boşluk bırakılmaz. Aksi halde verim düşüklüğü ve hastalıklarla karşılaşılır. Toprak gevşek bırakılmamalı, aşırı sıkışıkta olmamalıdır. Çok sıkışık olursa komposttan su, besin, gaz alışverişi kısıtlanır.

Toprak kalınlığı kompost kalınlığına göre ayarlanır. 15-20-30 cm kalınlığındaki kompostlar için 4 cm lik örtü toprağı yeterlidir. Bilhassa yaz döneminde fazla kompost ve kalın örtü toprağı konulmaz. Kompost yüksekliği 50-80 cm is 5 cm lik örtü toprağı yeterlidir. Artan örtü toprağı torbalara konulup temiz bir yerde saklanır. Yerler süpürülür, 1 lt suya 10 -20 ml formaldehit-2ml D. D. V. P. konulup oda, kompost yüzeyleri, yerler ilaçlanır. 24 saat kapalı tutulup havalandırılır.

Toprak örtümünden sonra toprak nemi kontrolü yapılır. Elimizi yıkayıp kuruladıktan sonra avuç içi ile toprağa bastırılır. Avucumuza toprak bulaşıyorsa nem uygundur. Ayrıca kompost seviyesine kadar toprak kontrolü yapılır. Parmak arasında sıkıştırılır. Nem sızıyorsa kompost nemi yeterlidir. Örtü toprağı döneminden itibaren yumuşak yağmurlama seviyesinde sulama yapılarak komposta su kaçırılmadan nem uygun seviyede tutulur. Toprak neme doygun ise 3-4 gün sulanmayabilir. Gerekenden az nem oluştuğunda misel gelişimi yavaşlar, verim düşer.

Toprak örtümünden sonra komposttaki misellerin toprağa atlamasını teşvik için oda sıcaklığı 22-23 dereceye, kompost sıcaklığı ise 24-25 derecede 3 gün boyunca sabit tutulur. Daha sonra aşamalı olarak 18-20 dereceye kadar düşürülür. Misellerin örtü toprağında gelişmesi için karbondioksit ihtiyacının karşılanması gerekmektedir. Bu nedenle kağıtlama ve örtü toprağı döneminde hasada kadar gerekmedikçe havalandırma yapılmamalıdır. 14-15 derecelik sıcaklıklarda misel gelişimi yavaşlayacağı için hasat gecikir ama kalite artar. Sıcaklığın fazla yüksek olması ise keçeleşme ve hastalıklara yol açar. 28-30 derecenin üzerinde mantarlar kenardan çıkar, ortalardan az çıkar. Ayrıca havalandırma konusundaki hassasiyetlere dikkat edilmelidir. Aşırı havalandırma mantar şapkalarının örtü toprağının içinde çıkmasına neden olur. Oda içindeki nem, sıcaklık ve karbondioksit miktarının heryerde aynı olması için vantilatör yada sirkülasyon fanı kullanılmalıdır. Bu eşitleme homojen düzenli ve sağlıklı hasat için önemlidir.

Topraklamanın 5 ile 7 günlerinde misel toprağın yarısını sarmış olur. İnce serilen yerlerden misel çıkarsa kalın yerlerden ince serilen tarafa misellerin üzerine toprak çekilip düzlenir. Miseller toprak içinde gelişirken fazla sulamadan kaçınılmalı, toprak çamurlaştırılmamalıdır. Toprağın aşırı nemli kalması, düşük ve aşırı sıcaklıklar, havalandırma eksikliği hastalıkların ve küflerin oluşmasına neden olur. Sulama azlığında ise misel gelişimi yavaşlayıp verim düşer. Sulamalar yapılırken toprak bitimiyle kompost başlangıcının olduğu yerden bir parça alınıp kontrol edilir. Nemli ise sulama yapmaya gerek yoktur. Topraklamanın 6 veya 7 gününde fazla sulama nedeni ile keçeleşirse tırmıklayarak gevşetilip uygun hale getirilir. Ancak toplu iğne başı gibi taslaklar oluşmamış olmalıdır.

Tırmıklama: Örtü toprağı serildikten sonra mevsime ve hava durumuna göre 5-6-7-8 günlerde misel toprağın 2/3 üstünü sardığında, yüzeye çıkmasına 1 cm varken, toprak üzerinde tüysü görünüm oluşmadan toprak üzerinde hastalık ve zararlı varsa alınıp ilaçlanır. Aksi halde hastalıklar sağlıklı kompostlara geçer. Tırmıklamadan sonra 3 gün sulama yapılmayacağı için örtü toprağı kuru ise sulama yapılır. Gerekli görülürse çamaşır suyu 1 lt 10 ml olacak şekilde sulanır.

Ertesi gün başımıza bone, eldiven, maske takarak tercihen üç çivili çıta ile yada eldiven takılmış şekilde elimizle torbada boş yer kalmayacak şekilde komposta zarar vermeden toprağın tamamını karıştırıp harmanlarız. Tırmıklamadan sonra 3 gün boyunca sulama yapılamayacağı için ihtiyaç varsa sulamada yapılır. Tırmıklama öncesinde hastalık gözlenmişse hastalıklı bölgeye tuz veya kireç serpilip poşetle alınır. Boşalan bölgeye örtü toprağı konulup düzlenir.

Bunu da oku :  Yaprak mantarları

Tırmıklamanın amacı torba kenarlarında erken ve yoğun çıkan misellerin kompostta üst üste ve sıkışık ve düzensiz çıkışını engellemek, orta kısımda çıplak bölge kalmasını önlemek, homojen ve düzenli hasat sağlamaktır.

Tırmıklamanın geç yapılması ilk flaşı geciktirir. Taslak oluşumundan sonra tırmıklama yapılırsa, taslaklar parçalanır verim kaybı olur. Ayrıca parçalanan taslaklar toprak içinde enfeksiyon kaynağı oluşturur. Erken tırmıklama ise mantarın derinlerde toprak içinde oluşmasına ve kirli hasata neden olur. Derin tırmıklama küçük ve sık mantarlar oluşmasına, yüz tırmıklama ise az sayıda büyük mantarın oluşmasına neden olur. Tırmıklamadan sonra 1 lt suya 10 ml formaldehit ve 1ml D. D. V. P. konulup oda havası ilaçlanır. Ertesi gün oda havalandırılır. Kabarcık hastalığına karşı sporgon, benlate, safomyl ilaçlar kullanılır. Oran 1lt suya 10 ml olacak şekildedir.

Tırmıklamadan sonra parçalanan misellerin tekrar kendine gelmesi için en az 3 gün gereklidir. Oda sıcaklığı 22-23 derece de tutulup misellerin kendine gelmesi sağlanır. Tırmıklamanın 3. günü bol havalandırma ile sirkülasyon beraber yapılarak fazla karbondioksitin atılması sağlanır. Oda sıcaklığı kademeli olarak 15 dereceye kadar düşürülür. Nem ise %85-%90 aralığında tutulur. CO2 oluşumunun azaltılması ile misel gelişimi durdurulup taslak oluşumu teşvik edilir. Havalandırma dışardan temiz hava alınıp içerdeki kirli havayı dışarı atarak yapılır. Oda içinde sirkülasyon yapılması da mantarın verimini azaltır. Havalandırma ve sirkülasyonla oda nemi düşeceğinden sisleme tesisatı ile nem uygun hale getirilir. Tırmıklamadan sonra ve taslak oluşumu döneminde havalandırma yapılmaz yada yetersiz yapılırsa oda ve kompost ısısı yükselir. Co2 oranı artacağı için miseller toprak üstüne erken çıkar. Toprağı bir ağ gibi saran miseller keçeleşmeye sebep olur. Sertleşen toprak su ve oksijen girişini zorlaştırırken, karbondioksitin çıkışına da izin vermez. Artan karbondioksit miktarı kompost ısısının artıp 22-24 derecelere çıkmasına ve kompost içinde misellerin keçeleşip taslak oluşumunun azalmasına büyük oranda verimin düşmesine neden olur. Havalandırma yapılmayıp kompost sıcaklığı 28-30 dereceyi görürse miseller sıcaktan zarar görür, gelişme durur, taslak oluşumunda büyük miktarda azalmalar görülür.

Bu devrede miseller toprak yüzeyinde görüldüğünde çok düşük sıcaklık ve fazla havalandırma ile sirkülasyon yapılırsa toprak içerisinde taslak ve şapka oluşmasına, hasatta kirli mantar oluşmasına ve verim düşüklüğüne sebep olur.

Havalandırma, sirkülasyon ve sulamaya taslaklar toplu iğne başı büyüklüğüne gelinceye kadar ara ara devam edilir. Taslaklar belirginleşince havalandırma ve sulama kesilir. Oda sıcaklığı 20 dereceye çıkarılır. Karbondioksit asla %0. 2 yi geçmemelidir. Yapılan havalandırmalarla karbondioksit miktarı azaltılarak taslak oluşumu sağlanmaya çalışılır. Üretim esnasında sineklerle karşılaşılırsa 1lt suya 1ml D. D. V. P. kompost yüzeyine gelmeyecek şekilde yerlere ve kompost araları ilaçlanır. Taslaklar toplu iğne başı gibi belirginleştiğinde sulama kesilir. Mantarlar bu büyüklükteyken suyu kullanamayacak durumdadırlar. Sulama mantarlar nohut bezelye büyüklüğüne gelinceye kadar yapılmaz. Ancak bunun için taslaklar oluşana kadar kontrollü olarak sulama yapılmalıdır. Taslak oluşumu sulama yapılacak seviyeye gelinceye kadar sulama yapılmayacağından toprak neminin yeterli olması gerekmektedir.

Taslaklar mercimek büyüklüğüne dönüşünce havalandırma arttırılıp, oda nemi azaltılarak nem %85 lere düşürülür. 1 ton komposta saatte 80-120 metreküp hava verilir. Oda havasının 6-8 misli taze hava verilmelidir. Mantarlar büyüdükçe havalandırma arttırılıp, mantarın verimliliğinin düşmemesi sağlanır. Havalandırmadan sonra nem düşeceği için sisleme tesisatı ile nem uygun hale getirilir. Sulamadan sonra mantarlar üzerinde oluşan damlacıklar havalandırma ve sirkülasyon ile kurutulmalı mantarların üzerinde suyun bırakacağı lekeler önlenmelidir.

Toprakta Misel Gelişmesi ve Taslak Oluşumu Döneminde Olabilecek Sorunlar ve Çözümleri

Örtü Toprağında Misel Geliştiği Halde Zamanla Kayboluyorsa Nedenleri:
1. Toprak çok nemli ve ıslaktır.
2. Toprak çok kurudur.
3. Toprakta nematod, zararlı ve hastalık vardır, iyi dezenfekte edilmemiştir.

Misel Toprağı Sardığı Halde Taslak Oluşmuyorsa Nedenleri:
1. Ortam nemi düşük, toprak çok kuru, oda sıcaklığı ve CO2 yüksektir. Oda sulanarak nem uygun hale getirilip, havalandırma ve sirkülasyonla co2 uygun seviyelere çekilir. Sıcaklık 15-18 derecelerde tutulur.

Misel Toprağı Sardığı Halde Taslak Oluşumu İyi Değil Veya Yetersiz İse Nedenleri:
1. Oda havalandırılmamış yada yetersiz havalandırılmıştır.
2. Oda sıcaklığı düşürülmemiştir.
3. Oda ve kompost sıcaklığı yüksektir.
4. Toprak nemi yetersizdir.
5. Keçeleşme vardır.

Havalandırma yapılarak oda sıcaklığı düşürülür. Topak nemi yetersiz ise sulanır. Keçeleşen yerler tırmıklanıp gevşetilir. Keçeleşmenin bir sebebi de ince toprak serilmesi ve ortam nemi düşüklüğüdür.

Ancak tüm bu önlemler sorunu tamamıyla çözmez. Az üretimle başlanarak üretim sürecinin tamamı gözlemlenmelidir. Kurduğumuz sitede sorularınızın hepsi cevaplanarak üretim sürecinizin sağlıklı devam etmesi sağlanmalıdır.

Toprakta Taslak Oluşuyor ama Büyümüyorsa Nedenleri:
1. Toprak kurudur.
2. Odada CO2 yüksektir.
3. Odanın nemi çok düşük yada çok düşüktür.

Oluşan mantarlar soğanımsı yapıda kalın sap küçük şapka ise nedenleri şunlardır:

Havalandırma ve sirkülasyon yapılmamış ya da yetersiz yapıldığından co2 oranı çok yüksektir.

Ürün Dönemi

Sulama Dönemi: Nohut bezelye büyüklüğüne mantarlar 2-4 gün sonrasına yani 1. 5-2 cm şapka çapına ulaşıncaya kadar yani hasattan iki gün öncesine kadar düzenli ve yeterli olacak şekilde sulanır. Sonrasında sulama kesilir, çünkü iki gün sonra hasat yapılacaktır.

Mantarın suya gereksinim duyduğu en önemli dönem nohut, bezelye büyüklüğünden 1. 5-2cm şapka çapına geleceği süredir. Bu dönem hasattan 2 gün önceki dönemdir. Bu kısa dönemde mantar besin maddesini su ile birlikte en yüksek seviyede alır, ağırlığını arttırır, irileşir. Bu devredeki dengeli sulama, hasatta iyi, iri, ağır, kaliteli mantar elde edilmesi sağlanır. Ayrıca büyümekte olan mantarların etrafındaki bir sonraki hasatın mantar taslaklarının beslenmesini, 2. Flaşta da kaliteli ürün alınmasını sağlar. Bir sonraki hasatta verim kaybı önlenmiş olur.

Bilhassa sulamalardan sonra mantar gelişimi hızlanırken kompost ve oda ısısı da artar. Sulamalarla nem de oluşunca sıcak ve nemli hava fazla yükselirse mantar şapkaları üzerinde su damlacıkları ve ıslaklıklar leke ve hastalıklara neden olur. Toprak üzerinde küflenme neden olur.

Bunu önlemek için havalandırma ve sirkülasyon yapılarak şapkalar üzerindeki su damlacıkları kurutularak mantarların üzerindeki lekelerin oluşması engellenir.

Bunu da oku :  Trüf mantarı yetiştiriciliği ve yatırımı

Mantar hasat büyüklüğüne gelmişse sulama yapılmaz, hasattan sonra sulanır. Buna pik noktası denir.

Hasattan iki gün önceki döneme kadar olan bu dönemde yeterli sulama yapılmayıp toprak susuz kalırsa 2-3 gün sonra toplanacak mantar kuru, gevşek yapıda ve hafif sarımtırak renkte olur. Mantar çatlar, pulcuklanır, ayrıca büyük mantarların etrafındaki bir sonraki hasat dalgasının taslakları susuzluktan gelişemez, şapka oluşturamaz, oluşanlar büyüyemez ve sararır. Sonradan sulansa da mantarlarda canlanma olmaz. Üretime küçük miktarda kompostlarla başlamayan üreticilerin yaptığı sulama hataları ilk flaştan sonra verim kaybının oluşmasına neden olur. Yapılan sulama hatalarından bazıları taslak döneminde nohut, bezelye büyüklüğüne ulaşmadan sulama yapılmasıdır. Diğer hata ise kompostun aşırı sulanması ile kompost tabanına su kaçırılmasıdır. Tabana kaçan su miselleri çürütüp hastalıkların oluşmasına neden olur. Sulama yapılırken 10 derecenin altındaki su mantarda şok etkisi yapar.

Havalandırma Ve Sirkülasyon

Mantarda uygun sap ve şapka oluşumunu sağlamak, hasatta kaliteli ürün alabilmek için mantarların nohut bezelye büyüklüğünden 1. 5-2 cm şapka çapına gelene kadar oda sıcaklığı 14-17 derece kompost sıcaklığı 18-20 derece oda nemi %85 olmalıdır.

Co2 oda havasında %0. 6-%0. 8 arasında kompost üzerinde %0. 1-%0. 15 seviyesinde olmalıdır.

Üretim odasında kompost un fazla olması Co2 ve sıcaklığın artışına sebep olur. Kompostun ısısının fazla olmasını engellemek için oda sıcaklığı 13-16 derecede tutulur. 13 dereceden düşük sıcaklıkta mantarlar şapkalarını örtü toprağının içinde oluşturur. Havalandırma oda içindeki karbondioksit miktarını ayarlamak için vazgeçilmez bir uygulamadır. Mantar çıkışının fazla olduğu dönemde karbondioksit çıkışı da artar. Bu dönemde oda havasının 5 katı kadar t emiz hava alınabilir. İyi havalandırma yapılmazsa asla kaliteli ve yüksek verimde mantar üretilemez.

Ürün döneminde havalandırma miktarı her metrekare kompost alanı için 5 metreküp yani 200 metrekare kompost alanı için 1000metreküp hava pompalanır. Havalandırma hızı odada saatte 2m/sn hızında sirkülasyon sağlanmalıdır. Gereğinden fazla yapılan havalandırma ve sirkülasyon mantarda mantarda çatlama, pulcuklanma oluşur. Karbondioksit miktarının azalması mantar oluşumunun azalması ve yüksek miktarda verim kayıplarına neden olur.

Kompost sıcaklığının 20 derecenin üzerinde olması mantarların torba kenarlarından çıkmasına, misel gelişiminin yavaşlamasına, mantar şapkalarının erken açılmasına neden olur. Sıcaklık 28 dereceye çıktığında misel gelişmesi durur, mantarlar deforme olur, şekilsizleşir. 30 dereceden itibaren ölür.

Hasat Dönemi

Hasat dönemi mevsime ve ortam ısısına bağlı olmak kaydıyla 15-18-20-22 gün sonra mantar şapkaları 5cm çapına gelince başlanır. Hasattan önce toprak yüzeyinde küflü, hastalıklı bölge varsa sadece hastalıklı bölgeye az miktar tuz veya kireç serpilir. Mantarlara bulaşmayacak şekilde yarım litre suya 2 ml formaldehit yada benlate, safomyl konulup uygulanır. Hastalık olmayan bölgeye tuz veya kireç konulmaz aksi durumda miseller zarar görür, şapka oluşturmaz.

Hasada başlarken eller sabunla yıkanır yada eldiven takılır. Bone ve maske kullanarak kıyafetlerin temiz olmasına önem gösterilir. Dışarıda giyilen ayakkabı ile içeri girilmemeli, içerde ayrı ayakkabı ve terlik kullanılmalıdır.

Hasat yapanlar nezle, grip, hapşırık, burunda, gözde, kulakta akıntı, ishal, kusma, yara, çıban, iltihaplı sivilce vb. durumlar söz konusu ise mantar odasına kesinlikle girilmemelidir.

Hastalık etmenleri kapalı ortamda gelişip toprağa geçebilir, mantarda lekeler oluşturabilir. Sigara kokusu mantara sinebilir, dökülen yiyecek artıkları zararlı böcekleri odaya çekip hastalıkların oluşmasına neden olabilir.

Mantar şapkadan tutulup sağa sola sallanıp, döndürülerek, yanındaki küçük mantarlar gevşetilmeden hasat edilmelidir. Kök çevresindeki taslaklar yerinden oynatılmadan köküyle beraber alınarak hasat gerçekleştirilmelidir. Mantarlar alınırken kök kısmıyla birlikte toprak almamaya dikkat edilmelidir. Hasatta taslakların mantarlarla birlikte alınması sonraki flaşlarda verimin düşmesine neden olur. Alınan mantarın topraklı kök kısmı bıçakla kesilip temiz bir kovaya alınır. Delikli kovalarla mantarlar soğutucuya alınmalıdır. Mantar hasattan önce ve hasattan sonra olmak üzere solunum yapar. Karbondioksit salınımı oluştuğu için mantarlar hasadın hemen sonrasında paketlenmemeli kasalarda bekletilmemelidir.

Hasatta mantar parmakla sıkılmamalı, ezilmemeli, çekerek kapatılmamalıdır. Hasat büyüklüğüne gelmiş mantarlar toplanmayıp şapka altındaki zar açılır. Üreme organı olan lameller ortaya çıkar. Mantarın görüntüsü bozulur, su kaybeder. Toplanmayıp bekletilen büyük mantarların altında, toprakta bir sonraki flaşın taslakları oluşur. Bu taslaklar şapka oluşturmak için toprak yüzeyine doğru ilerlerken, hasat edilmeyip bekletilen mantarların kök kısmına dayanır. Şapka oluşturamaz, gelişmesi durur.

Flaş: Mantarın topraktan fışkırır gibi bir anda hep birden çok yoğun şekilde çıktığı yoğun hasat zamanıdır. Hasat anında toprakta oluşan çukurlar siteril örtü toprağı ile doldurulur. Flaş döneminde mantarların tamamı hasat büyüklüğüne gelince, bütün mantarların bir anda toplanmasında fayda vardır. Çünkü flaşın taslakları alttan çıkmaktadır. Böyle yapılmayıp hasata gelmiş mantarlar hemen toplanmayıp birkaç gün sürerse flaşlar birbirine girer. Verim kaybı kaçınılmaz olur. Flaşın 1-2 günde hasat edilip bitirilince diğer flaşların hasatı da verimi de düzenli olur. Hasattan sonra bakteriyel leke hastalığına karşı formaldehitle ortam ilaçlaması yapılır. 1. Flaştan sonraki verim düşüklüklerinin nedeni genellikle flaş sonunda yeterli suyun verilmemesi, havalandırma ve sirkülasyonun iyi yapılmamasıdır.

Hasat Döneminde Oluşabilecek Sorunlar Ve Nedenleri

1. Uzun saplı, küçük şapkalı mantar oluşuyor, şapkalar açılıyorsa nedenleri: Havalandırma yetersiz, karbondioksit ve ısı oranı yüksek, toprak çok kurudur.

2. Şapkalarda çatlama, pulcuklanma varsa nedenleri: Oda nemi çok düşük tür. Yüksek hızda sirkülasyon ve havalandırma yapıldığında oluşur.

3. Mantarların toprak içinde oluşma sebepleri: Erken tırmıklama, düşük sıcaklık, aşırı havalandırma, toprağın kurumasıdır.

4. İkinci flaştan sonra mantarlar küçük kalmış, şapkalar genellikle açılmış ise nedenleri: İlk flaştan sonra örtü toprağı yeterince sulanmamış, kuru kalmıştır. Aşırı havalandırma nedeniyle oda nemi düşmüş toprak kurumuş olabilir.

5. Orta kısımlarda boş ürünsüz alanlar olmasının nedenleri: Misel ön gelişme döneminde iç kısımlarda aşırı ısınma olmuş, miseller sıcaktan zarar görmüştür. Sulamalarda komposta su kaçmış, kompostun yapısı bozulmuş, miseller özelliğini kaybetmiş, çürümüş olabilir.

Tüm bu olumsuzluklar kompostun, örtü toprağının iyi olmamasından ve hastalık ve zararlı oluşumundan da kaynaklanabilir.

Her flaşın başlangıç ve bitiminde sulama, havalandırma, sirkülasyon gereken şekilde yapılır. Tüm flaşlar bittikten, son hasat yapıldıktan sonra odadaki kompostlar boşaltılır. Oda boşaltıldıktan sonra süpürülür, ilaçlama yapılır. Oda 3 gün kapalı tutulduktan sonra havalandırılır.
( Alıntı: Selçuk – sexendort_190754[@]windowslive.com )

Click to rate this post!
[Total: 1 Average: 5]
(Visited 164 times, 1 visits today)

Related posts

Leave a Comment